ISSN - 1300-0578 | e-ISSN - 2687-2242
Journal of Anesthesia Yoğun Bakımdaki COVID-19 Hastalarında Prognostik Belirteçler: Hemostatik Parametreler Mortaliteyi Öngörebilir mi? [JARSS]
JARSS. 2023; 31(3): 230-238 | DOI: 10.54875/jarss.2023.55822

Yoğun Bakımdaki COVID-19 Hastalarında Prognostik Belirteçler: Hemostatik Parametreler Mortaliteyi Öngörebilir mi?

Duygu Kayar Çalılı1, Ali Yasin Özercan2, Halil Demirçakan3, Selman Ünal4, Serdar Başboğa5, Yılmaz Aslan6, Deniz Erdem7, Demet Bölükbaşı8, Seval İzdeş1
1Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
2Şırnak Devlet Hastanesi Üroloji Kliniği, Şırnak, Türkiye
3Çumra Devlet Hastanesi Üroloji Kliniği, Konya, Türkiye
4Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
5Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bilkent Şehir Hastanesi, Üroloji Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
6Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji Ana Bilim Dalı, İstanbul, Türkiye
7Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bilkent Şehir Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
8Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bilkent Şehir Hastanesi, Yoğun Bakım Bilim Dalı, Ankara, Türkiye

Amaç: Araştırmamızda kritik Coronavirus 2019 (COVID-19) hastalarında birincil olarak hemostaz parametrelerinin, ikincil olarak da demografik, klinik ve laboratuvar değerlerinin hastalığın mortalitesini öngörüp öngöremediğini incelemeyi amaçladık.
Yöntem: Yoğun bakım (YB) ünitesine kabul edilen, tanısı laboratuvar sonucu ile doğrulanmış COVID-19’lu erişkin 180 YB hastası retrospektif olarak incelendi. Kayıtları tam olan 145 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar ölen (n=58) ve taburcu olan (n=87) olarak iki gruba ayrıldı. İki grubun demografik ve klinik özellikleri, vazopresör tedavi kullanımı, invaziv mekanik ventilasyon (İMV) gereksinimi, Akut Fizyoloji ve Kronik Sağlık Değerlendirmesi II (APACHE II) skoru, YB yatış süreleri ve YB’a yatış laboratuvar değerlerinin mortalite ile ilişkisi ve kesim değerleri incelendi.
Bulgular: Hemostatik parametrelerden sadece D-dimer>1,08 mg L⁻¹ mortalite öngörücüsü olarak anlamlı bulunurken (p=0,04), trombosit, protrombin zamanı (PT), aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT), Uluslararası Normalleştirilmiş Oran (INR) ve fibrinojen değerlerinin mortalite ile anlamlı ilişkisi saptanmadı. Ayrıca ileri yaş>76 yıl, hipertansiyon (HT), İMV gereksinimi, APACHE II skoru>23, prokalsitonin (PCT)> 0,21 μg L⁻¹, lenfosit<0,4 109 L⁻¹, interlökin 6 (İL-6)>93 pg mL⁻¹ parametreleri mortalite öngörücüsü olarak bulundu (p<0,05). Nötrofil ve C-reaktif protein (CRP) değerlerinin mortalite ile anlamlı ilişkisi görülmedi (p>0,05).
Sonuç: Araştırmamız sonucunda ileri yaş, HT, yüksek APACHE II skoru, İMV gereksinimi, vazopresör tedavi, PCT, Lenfosit, İL-6 ve D-dimer düzeyinin mortalite öngörücüsü olabileceğini belirledik. COVID-19’ da mortalite öngörücülerini belirlemenin hastalığın kötü gidişinin erken tanınması ve gelişebilecek komplikasyonları yönetebilmek açısından değerli olduğu görüşündeyiz.

Anahtar Kelimeler: COVID-19, mortalite, hemostaz, klinik belirteçler, laboratuvar belirteçleri

Prognostic Markers in COVID-19 Patients in Intensive Care: Can Hemostatic Parameters Predict Mortality?

Duygu Kayar Çalılı1, Ali Yasin Özercan2, Halil Demirçakan3, Selman Ünal4, Serdar Başboğa5, Yılmaz Aslan6, Deniz Erdem7, Demet Bölükbaşı8, Seval İzdeş1
1Yildirim Beyazit University Faculty of Medicine, Department of Anesthesiology and Reanimation, Ankara, Turkey
2Sirnak State Hospital, Department of Urology, Sirnak, Turkey
3Cumra State Hospital, Department of Urology, Konya, Turkey
4Yildirim Beyazit University Faculty of Medicine, Department of Urology, Ankara, Turkey
5Bilkent City Hospital, Department of Urology, Ankara, Turkey
6Uskudar University Faculty of Medicine, Department of Urology, Istanbul, Turkey
7University of Health Sciences Bilkent City Hospital, Department of Anesthesiology and Reanimation, Ankara, Turkey
8Bilkent City Hospital, Department of Intensive Care, Ankara, Turkey

Objective: Our study aimed to investigate whether primarily hemostasis parameters and secondarily demographic, clinical, and laboratory values could predict the mortality of critically ill Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) patients.
Methods: We retrospectively examined 180 laboratory-confirmed adult intensive care unit (ICU) patients with COVID-19. A total of 145 patients with complete records were included in the study. The patients were divided into two groups: deceased (n=58) and discharged (n=87). The demographic and clinical characteristics of the two groups, use of vasopressor therapy, requirement for invasive mechanical ventilation (IMV), Acute Physiology and Chronic Health Evaluation II (APACHE II) score, duration of ICU stay, and the relationship between laboratory values on ICU admission and mortality were evaluated using cutoff values.
Results: Among hemostatic parameters, only D-dimer>1.08 mg L⁻¹ was found to be a significant predictor of mortality (p=0.04), while platelet, prothrombin time (PT), activated partial thromboplastin time (aPTT), International Normalized Ratio (INR) and fibrinogen values were not significantly associated with mortality (p>0.05). In addition, age >76 years, hypertension (HT), need for IMV, APACHE II score >23, procalcitonin (PCT) >0.21 μg L⁻¹, lymphocytes <0.4 109 L⁻¹, interleukin 6 (IL-6) >93 pg mL⁻¹ were found to be predictors of mortality (p<0.05). Neutrophil and C-reactive protein (CRP) values were not significantly associated with mortality (p>0.05).
Conclusion: Our study determined that advanced age, HT, high APACHE II score, requirement for IMV, vasopressor therapy, PCT, lymphocyte count, IL-6, and D-dimer levels could serve as predictors of mortality. Identifying predictors of mortality in COVID-19 is valuable for early recognition of disease progression and management of potential complications.

Keywords: COVID-19, mortality, hemostasis, clinical markers, laboratory markers

Duygu Kayar Çalılı, Ali Yasin Özercan, Halil Demirçakan, Selman Ünal, Serdar Başboğa, Yılmaz Aslan, Deniz Erdem, Demet Bölükbaşı, Seval İzdeş. Prognostic Markers in COVID-19 Patients in Intensive Care: Can Hemostatic Parameters Predict Mortality?. JARSS. 2023; 31(3): 230-238

Sorumlu Yazar: Duygu Kayar Çalılı, Türkiye
Makale Dili: Türkçe